10.2.08

Bilinçli Bal Tüketicisi

Arıcılık günümüzde doğa ile iç içe yapılan en özgün tarım faaliyetlerinden birisidir. Arıcılık, arıların, doğadan topladığı nektarın bir kısmına insan tarafından el konulmasıdır.. Kur’anda Nahl suresinde Allah'ın insanlara hizmetle görevlendirdiği arılar, kendi ihtiyacından daha fazla miktarda bal (nektar)toplar ve arıcılar bunun bir kısmını arılardan alarak satışa sunar. Ancak ticaretin girdiği yerde sahtecilik de giderek artan boyutlara ulaşmaktadır.
Bir ülkede, kendisine “sahte bal profesörü” ünvanı verebilen bir bir kişinin bulunduğu ortamda sahteciliğin boyutlarını düşünmek istemiyoruz.
Bu arada kirlenen doğal ortam ve arıcıların bilinçsiz uygulamaları nedeniyle, şifa vermesi beklenen arı ürünlerinin zaman zaman insan sağlığını tehdit eder duruma geldiği de görülmektedir.. Tarım ilaçlarının bilinçsizce kullanıldığı ortamlarda elde edilen bal, ya da peteklerin korunması amacıyla kullanılan naftalinin kalıntısı da insanlara zarar verebilmektedir.
Karmaşık piyasa ilişkileri ve yetersiz denetimler yüzünden, tüketici tercih açısından zor fakat önemli kararlar almak durumundadır. Burada tüketicinin tercihlerinde yanılmaması için
bilgilenmesi gerektiğine inanıyoruz…

KARAKOVAN BALI
Yurdumuzda, tüketicinin doğal ve sağlığa faydalı bal tüketme arzusundan yararlanmak amacıyla, “karakovan balı” satışına ağırlık verilmektedir. Tüketici karakovan balı olarak satılan ürünlere hiç düşünmeden piyasanın üç beş katı yüksekliğinde para vermeyi göze almaktadır. Yani, ilkel bir üretim şekli olan karakovan balı modern kovan balına göre daha itibarlı sayılmaktadır. Aslında ilk bilinmesi gereken, Bir arılıkta bulunan arılar, fenni kovana başka, ilkel kovana başka bal getirmez. Yani bir bölgede elde edilen fenni kovan balı ile karakovan balı olarak satılan ilkel kovan balı birbirinden farklı değildir..
Hele o bölgede bilinçsiz tarım ilacı kullanılıyorsa, fenni kovan balı da ilkel kovan balı da aynı ölçüde zararlıdır.
İkinci bilinmesi gereken şey, karakovanda üretilen bal miktarı merkezi yerlerde piyasaya sürebilecek kadar yüksek miktarda olmayıp arılığa yakın yerlerde perakende olarak satılmasıdır..
Karakovan ile modern kovan arasında sadece şekil ve kullanım pratikliği farkı vardır. İki kovanı birbirinden ayıran en büyük teknik fark, modern kovanda suni temel petek kullanmaya uygun çerçeve sisteminin bulunmasıdır. Karakovanda çerçeve sistemi olmadığı için böyle bir imkan yoktur ve arı kovan içinde kendi belirlediği yere doğal peteğini örerek üretimine devam eder.
Eğer suni petekli bal tüketilmek istenmiyorsa modern kovanda da bu üretimi yapabilecek sistemler geliştirilmiştir. Seksiyon çerçeve denilen küçük kutulara ya da kasnak tabir edilen çerçevelere suni petek takılmadan üretilen balla, ilkel kovanlarda kovanlarda üretilen bal arasında nitelik olarak hiç bir fark yoktur.
Şimdi yapılan uygulamaları ayrıntılı bir biçimde gösterelim ve siz de bu ölçüler içinde kararınızı verin:
TEMEL PETEKLİ BAL;
Bu sistem, arıların çok çabuk şekilde bal üretimine geçmelerini sağlayan fenni sistemdir. Bu sistemde saf balmumu, arıların çalışabileceği şekilde kalıplar halinde basılır ve hazırlanan bu "temel Petek"ler paslanmaz çelik tellerle çıtaya tutturulur. Arılar bu temel peteği hemen kabartarak bal depolama işine başlarlar. Çarşıdan çıta ile aldığınız petek baldaki tel olayı budur. Ayrıca balı yerken belirli bölgede balmumunun kalınlığını hissedersiniz.
Temel Peteklerin, yasal olarak, saf balmumundan üretilmesi gerekmektedir. Ancak balmumu üreten bazı firmaların, maliyeti düşürmek amacıyla balmumunun içine parafın kattığı da görülmüştür. Bu nedenle fabrikasyon yolla hazırlanmış temel peteği yemek istemeyen tüketici; ya süzme bal alır, ya da aldığı petek balın bal depolanmış bölümünü bir bıçakla sıyırarak ayırır ve temel petek bölümünü yemeyebilir.
Burada tüketici için temel ölçüt, balmumunun kilosunun 15 YTL olduğu ortamda petek balın kilosunun 8-9 YTL’ye satılıp satılmayacağıdır.
“FENNİ KARAKOVAN” veya “SEKSİYON BALI”Bu sistemde, temel petek yoktur, tel yoktur. Balın depolandığı balmumunu da arılar yapar. Ancak bu iş arıcılar için de arılar için de zor ve zahmetlidir. Arı, bir kilo balmumu yapabilmek için 10 kilo kadar bal tüketir. Yani bu tür bal üretimi hem zaman alır hem de bal verimi düşer. Dolayısıyla bu şekilde hazırlanmış balın fiyatı (doğal olarak) yüksek olur.
Dolayısıyla biz bu sistemde üretilen bala "Fenni Kovanda karakovan balı üretimi" deyimini tercih ediyoruz. Bunun yanında bir de Özel hazırlanmış küçük kasalara temel petek konulmadan bal elde edilir. Buna da “Seksiyon Balı” adı verilmektedir.
Bazı tüketiciler seksiyon balının beyaz olanını tercih ederler. Balın beyaz olmasının nedeni, Kovanın ilk katı (yani kuluçkalığın) üzerine kat (ballık) konulurken ana arı ızgarasının yerleştirilmesi nedeniyle olur. Ana arı ızgarasının konulduğu durumda, ana arı üst kata çıkamaz ve dolayısıyla yumurtlayamaz. Bu kata sadece işçi arılar çıkar ve topladıkları balı depolar. Petek gözlerinde baldan başka bir şey olmadığı için de balın rengi beyaza yakındır.
Ana arı ızgarası konulmadığı durumda kuluçkalığın üzerine konulan kata (yani ballığa) ana arı da çıkar ve yumurta atar. O zaman yavru arıların beslenmesi olayı gerçekleşir ve balmumu gözleri, polen, arı sütü gibi besinler için de kullanıldığı için peteklerin rengi, dolayısıyla da balın rengi koyu görünür.
Bütün bunları anlattıktan sonra son bir uyarıda daha bulunmak isteriz. Resimlerde gösterdiğimiz “Fenni karakovan” adını verdiğimiz kasnaklarla Seksiyon kasalarında temel petek olmaması gerekirken bunu yapanların olduğu da ifade edilmektedir.
Sevgili tüketiciler, bal ve bal ürünleri alırken karar verecek ve tercihte bulunacaksınız… Burada bizim size önerimiz ya bilip tanıdığınız, güvendiğiniz arıcıdan ya da güvendiğiniz firmadan bal almanızdır.İran’dan, Çin’den gelen, niteliği bilinmeyen ucuz bal almak yerine; kendi bölgenizde bulunan arıcılarla tanışın, arılığını ziyaret edin, bulunduğunuz bölgenin bal hasat zamanını öğrenin ve alışverişinizi ona göre yapın “Bu mümkün mü?” derseniz, İnternette Arıcılıkla ilgili onlarca site, yüzlerce, binlerce blog var.Bunların yardımıyla kendi bölgenizdeki arıcıları bulmanız mümkün….
(Bu bölümde kullanılan resimlerden ilkel kovan görüntüsü "Doğa arıcılık" sitesinden, seksiyon balına ilişkin resim internet ortamından alınmış diğer iki resim tarafımızdan hazırlanmıştır.)

1 yorum :

İbrahim ATEŞ dedi ki...

metin ağabey,ben gümüşhaneliyim.sağlık personeliyim.aileden gelen gelenklede arıcılıkla ilgileniyorum.seksiyon çerçeve ilimizde yapılmıyor.ankarada TKV yapıyormuş.ulaştım onlara bu işi bırakmışlar.ankarada çok güzel seksiyon çerçeve üreten yerler varmış.sizden istirhamım ankarada ikamet ettiğinizi farzederek bu çerçeve üreten yerlerin varsa adreslerini ve telefonlarını mailime atmanız.gümüşhanede bir arıcı bunlardan alıyor ankaradan ancak adresini vermiyor.sadece ben üretcem diye.yardımcı olursanız çok memnun olurum.esen kalın( mail:muntazar29@hotmail.com )